ओली र लेखकसँग आयोगले कहिले लिन्छ बयान ?

मोरङ –जेनजी प्रदर्शनको क्रममा भएका विभिन्न घटनाबारे छानबिन गर्न गठित उच्चस्तरीय जाँचबुझ आयोगले भदौ २३ गते माइतीघर मण्डला र बानेश्वरमा परिचालित प्रहरी अधिकृतहरूसँग बयान लिन थालेको छ । बुधबार थालिएको बयान केहीदिन निरन्तर चल्ने आयोगका पदाधिकारी बताउँछन् ।

गौरीबहादुर कार्की नेतृत्वको आयोगले प्रदर्शनको पहिलो दिन किशोरहरूको ज्यान जानेगरी गोली चलाउने काम कानुनसम्मत भए÷नभएको जाँच्ने र जिम्मेवारहरूको कमजोरी भेटिए कारबाहीका निम्ति सिफारिस गर्नेछ । आसोज ९ देखि काम सुरु गरेको आयोगले तीन महिनाभित्र प्रतिवेदन पेस गर्नुपर्ने छ ।

निर्धारित समयसीमाको आधा समय पूरा हुँदा आयोगले नख्खु कारागारमा थुनामा रहेका राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा)का सभापति रवि लामिछाने, जेलर सत्यराज जोशी र आन्दोलनमा खटिएका एक जना प्रहरी अधिकृतको बयान लिएको छ ।

प्रहरी प्रधान कार्यालयले आन्दोलनमा परिचालित प्रहरी कर्मचारीको विवरण पठाउन ढिला गरेपछि आयोग र आईजीपी चन्द्रकुवेर खापुङका बिचमा ‘झगडा’को अवस्था सिर्जना भएको छ । आयोगले सोधेको स्पष्टीकरणको जबाफ बिहीबार आईजीपी खापुङले आयोगमा पठाए । स्पष्टीकरणको जबाफसँगै आईजीपीले काठमाडौँ उपत्यकामा भदौ २३ मा माइतीघर र बानेश्वर क्षेत्रमा परिचालित प्रहरी कर्मचारीको विवरण पनि पठाएका छन् । मागेको विवरण प्राप्त भएको आयोगका सदस्य विज्ञानराज शर्माले बताए । उनले भने, ‘आउनुपर्ने विवरण आएको छ ।’

आन्दोलन हुँदा प्रधानमन्त्री रहेका केपी शर्मा ओली र गृहमन्त्री रमेश लेखक पनि आयोगको छानबिनको दायरामा छन् । आयोगले उनीहरू दुवै जनालाई स्थानहद तोकेर पासपोर्ट रोक्का गरेको छ । नेकपा एमालेका अध्यक्ष ओली र कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य लेखक आयोगको अनुमतिविना काठमाडौँ उपत्यका बाहिर जान पाउँदैनन् ।

उच्च पदस्थहरूको बयान कहिले हुन्छ भन्नेबारे आमचासो छ । पूर्वप्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सार्वजनिक रुपमै आयोगलाई ‘नमान्ने’ वक्तव्य दिएका छन् । उच्च पदस्थहरूसँग बयान लिनेबारे आयोगका सदस्य विज्ञानराज शर्माले रातोपाटीसँग भने, ‘क्रमैसँग लिइन्छ ।’

यसैबिच जेनजी प्रदर्शन हुँदा गृह मन्त्रालयको सचिवको जिम्मेवारीमा रहेका गोकर्णमणि दुवाडीलाई उपत्यका छाड्न अनुमति दिइएको छ । जाँचबुझ आयोगले दुवाडीसहित ५ जनालाई उपत्यका बाहिर जान रोक लगाउने निर्णय गरेको थियो ।

राष्ट्रिय अनुसन्धान विभागका तत्कालीन प्रमुख हुतराज थापा, गृह सचिव दुवाडी र काठमाडौँका तत्कालीन प्रमुख जिल्ला अधिकारी छवि रिजालको पनि पासपोर्ट रोक्का गरिएको छ । राष्ट्रिय योजना आयोगको सदस्यसचिव रहेका दुवाडीलाई चाहिँ उपत्यका बाहिर जान अनुमति दिइएको हो । जेनजी प्रदर्शनमा भएको क्षतिको विवरण संकलन गर्ने समितिको संयोजक रहेको हुनाले उनलाई उपत्यका बाहिर जान अनुमति दिइएको आयोगका एक जना सदस्यले रातोपाटीलाई बताए ।

भदौ २३ को आन्दोलनमा बल प्रयोगको प्रतिकार स्वरुप भोलिपल्ट उपत्यका र उपत्यका बाहिर प्रदर्शनकारीले आगजनी र तोडफोड गरे । तर, आयोगले सुरुमा नख्खुका जेलर र रवि लामिछानेसँग बयान लिएको थियो । जेलरले दिएको पत्र लिएर लामिछाने भदौ २४ मा कारागार बाहिर निस्केका हुन् । कतिपयले आयोगको काम भदौ २४ मामात्रै केन्द्रित भएको भनेर आलोचना गरिरहेका छन् ।

आयोगका सदस्य शर्माले भने, ‘हामीलाई दुई दिनको घटना छानबिन गर्ने कार्यादेश छ, आवश्यकता अनुसार बयान लिने र छानबिनको काम गरिरहेका छौँ ।’

जेनजी अगुवा सुदन गुरुङको समूहले ओली र लेखकलाई पक्राउ गर्न दबाव बढाइरहेको छ । छानबिन र अनुसन्धान क्रमैसँग हुने हुनाले कसैलाई छानेर बयानमा बोलाउन नमिल्ने शर्माले बताए । उनले भने, ‘अनुसन्धानमा कडीहरूलाई जोड्नुपर्छ, त्यो काम भइरहेको छ ।’

आन्दोलनमा हुँदा नेतृत्वमा रहेका सुरक्षा निकायका प्रमुखहरूसँग पनि बयान लिइने शर्माले बताए । उनले भने, ‘उहाँहरू सबैसँग सोधपुछ गरिन्छ ।’

माइतीघर र नयाँ बानेश्वरमा खटिएका प्रहरी अधिकृतहरूसँग सोधपुछ गरेपछि लेखक र ओलीलाई बयानमा बोलाउने आयोगको तयारी छ ।

सिंहदरबार सर्‍यो आयोग

बबरमहलस्थित जल तथा मौसम विज्ञान विभागमा कार्यालय स्थापना गरेर काम थालेको आयोग अहिले सिंहदरबारभित्र सरेको छ । प्रधानमन्त्री तथा मन्त्रिपरिषद्को पुरानो कार्यालयमा सरेर आयोगले बयान लिइरहेको छ । त्यहाँ पनि जेनजी आन्दोलमा आगजनी र तोडफोड भएको थियो ।

आयोगले गृह मन्त्रालयमार्फत क्षतिको विवरण मागेको छ । उद्योग प्रतिष्ठान र निजी क्षेत्रको पनि क्षतिको विवरण माग गरिने आयोगका पदाधिकारीहरू बताउँछन् ।

विशेष अदालतका पूर्वअध्यक्ष गौरीबहादुर कार्की नेतृत्वको आयोगमा पूर्व एआईजी विज्ञानराज शर्मा र अधिवक्ता विश्वेश्वर भण्डारी सदस्य छन् ।